İnsan hakları ödülü hapisteki Uygur bilim insanına verildi

Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (PACE), Vaclav Havel adındaki insan hakları ödülünün 2019 yılında, Uygur bilim insanı ve insan hakları savunucusu Prof. Dr. İlham Tohti ile Balkanlar’da çalışma yürüten “İnsan hakları genç insiyatifi”ne verildiğini açıkladı.

İnsan hakları ödülüne layik görülen İlham Tohti, Uygur uyruklu ünlü iktisatçı. 2006’da Tohti,Uygurca ve Çince bilimsel makalelerin yayınladığı  “Uyghur Online” web sayfasını açtı. 2008 yılının ortasında Çin hükümeti “ayrılıkçı düşünceler yaydığı” gerekçesiyle bu sayfayı kapatmıştı.

Mart 2009’da Özgür Asya Radyosu’na verdiği röportajda Tohti, Çin hükümetinin Doğu Türkistan’daki (Sincan Uygur Özerk Bölgesi) politikasını açıkça eleştirerek, bölgeye iç bölgelerden Han Çinlilerinin göç ettirilmesine tepki göstermişti. Tohti’ye göre bu Doğu Türkistan’daki işsizlik sorununu arttırmıştı. Bunun yanı sıra Doğu Türkistan valisi Nur Bekri’ye “vasıfsız” yönetici diye eleştiri getirmişti.

Tohti,  Doğu Türkistan’da “Etnik özerklik hukuku”nun tamamen uygulanması gerektiğini savundu. Daha sonra İlham Tohti sorguya çekildi ve tutuklandı. 5 Haziran 2009’da Urumçi’deki kitlesel kargaşalardan sonra Çin hükümetinin Uygurlara yönelik politikasına getirdiği eleştirisi nedeniyle  tutuklandı ve daha sonra serbest bırakıldı. Ancak ocak 2014’te “bölüçülük” ile suçlanarak ömür boyu hapis cezasına mahkum edildi.