Kırım Tatarlarının Sovyetler Birliği tarafından sürülüp, nüfusunun neredeyse yarımının yok edildiği bu acı günün yıl dönümünde, sürgünde hayatını kaybeden insanları rahmetle anıyoruz.
1944 yılında 17 Mayıs’ı 18 Mayıs’a bağlayan gece Kırım’da yaşayan Kırım Tatarlarının kapıları Sovyet Birliği askerleri tarafından çalınıp, 15-20 dakika içinde hazırlanarak meydanlara toplanmaları emredilmişti. O gece kundaktaki bebekler başta olmak üzere kadınlar, yaşlılar, hastalar, savaşamayacak durumda olan erkeklerden oluşan 423 bin Kırım Tatarı, Kırım’daki istasyonlardan hayvan vagonlarına doldurularak vatanlarından sürülmüştü.
Halbuki binlerce Kırım Tatarı o gecede, Nazi Almanya’sına karşı cephede Sovyetler Birliği adına savaşıyordu.
Dar vagonlarda haftalarca yolculuk eden Kırım Tatarlarının bir kısmı açlık ve hastalıklardan dolayı hayatını kaybetmişti. Asya’ya sürgün edilen halkın büyük bir bölümü Özbekistan’a yerleştirilmişti. Bazıları ise Ural dağları çevresinde ve Kostroma bölgesine gönderilmişti. Tatarların Kırım yarımadasına dönmeleri yasaklanmıştı.
Sürgün edilenlerin çoğu getirildiği yerlerde askerler tarafından korunan ve kontrolleri yapılan, dikenli telli çitlerin çevrelediği kamplara konulmuştu. Onlar büyük tarım kooperatiflerinde, devlet çiftliklerinde, pamuk tarlalarında, madenlerde, inşaatlarda ve fabrikalarda çalıştırılmıştı.
1948 yılında Moskova tarafından ‘‘hayat boyu yerleşimci’’ olarak tanınan Kırım Tatarları, 1957 yılına kadar kendi dillerinde ve kimlikleriyle faaliyet gösterememişlerdi.
Tatarlar, 1980’li yıllara yaklaşık Gorbaçev’un Sovyet Birliği yönetimine geçmesiyle, ülkede ‘‘daha yumuşak bir siyaset’’ izlenmeye başladığı dönemde haklarını savunmaya başlamışlardı. 1987 yılında Kızılmeydan’da yaptıkları gösteriler ile dünya gündeminde yer alan Kırım Tatarları, 1989’dan itibaren çeşitli baskı ve engellere rağmen Kırım’a topluca dönüşleri başlatmışlardı. Bu süreç sonunda yaklaşık 250 bin Kırım Tatarı vatanına dönebilmişti.
SSCB dağıldıktan sonra, Ukrayna’ya bağlı bir özerk cumhuriyet olan Kırım, 2014 yılından beri Rusya yönetimi altında.
Henüz yorum yok.
Henüz yorum yapılmamış. Yorum Yap!