Ahlat, Sübhan ve Nemrut dağları arasında Van Gölü’ne nâzır eğilimli platolar üzerinde kurulmuş, Selçuklular çağında Ahlatşâhlar Beyliği’ne başkentlik yapmış, politik ve kültürel sahalarda önemli rol oynamış bir Oğuz/Türkmen şehridir.
Bitlis iline bağlı 22.000 nüfuslu bir ilçedir. Kuzeyinde Muş iline bağlı Bulanık ve Malazgirt ilçeleri, batısında Muş ili, güneyinde Van Gölü, güneybatısında Tatvan ve Bitlis, doğusunda ise yine Van Gölü ve Adilcevaz ilçesiyle sınırlıdır.
Malazgirt Savaşı’ndan sonra yöreye gelen Oğuzların (Türkmenler) Ahlat’ı yurt edinmeleri ve ticareti geliştirmeleri ile Ahlat’ın nüfusu 300 bine dayanmıştır. Bunlar arasında muhtelif Oğuz boylarına mensup kitleler olduğu gibi, Osmanlıların mensup bulunduğu Kayı boyu da vardı. Kayı boyu XI. yüzyılda diğer Oğuz boyları gibi büyük kitleler halinde Anadolu’ya gelmiş ve küçük gruplar halinde ülkenin çeşitli bölgelerine yerleşmişlerdi. Bunu Anadolu’da yer alan Kayı ismini taşıyan köy adları kanıtlamaktadır.
Ahlat, Selçuklu Türk kültürü açısından çok sayıda kültür ve sanat abidelerini günümüze taşımaktadır. Şehir ’in Mezar taşları tarihin ve sanatın tanıklarıdır. Türkler çok eski zamanlardan beri mezar taşı geleneğine önem vermişlerdir.
Türkistan’dan itibaren Türklerin karakteristik kültür özelliklerinden birisi de taş balbal ve insan biçimindeki heykellerdir. Türkistan topraklarında bulunan mezarlıklar Selçuklu dönemine de yansımıştır. Kurgan olarak tabir edilen Türkistan Türk kültürüne ait anıt mezar geleneği, Türklerin İslamiyet’i kabul etmesiyle türbe ve kümbet olarak isimlendirilmiştir. Ahlat şehrindeki kümbetlerin inşası, Türklerin göçebe kültüründe önemli bir yer tutan çadıra benzetilmiştir. Ahlattaki hemen hemen tüm kümbetler iki katlı olarak inşa edilmiştir. Alt katı mezar odası, üst katı ise dua ve ibadet amaçlı tasarlandığı görülmektedir.
Bütün kümbetlerin mezar odalarının kapıları doğu yönündedir. Bunun nedeni ise doğu yönü aydınlığı ifade etmektedir. Orta Çağda Kubbet-ül İslam (İslamiyet’in kubbeleri) olarak nitelendirilen üç büyük İslam şehrinden birisi olan Ahlat’ta, 14 adet Ahlat taşı ile yapılan Selçuklu, İlhanlı, Karakoyunlu ve Akkoyunlu dönemlerine kümbetler bulunmaktadır. Bu özelliği ile Ahlat Anadolu’da en fazla kümbetin olduğu yer konumundadır.
Henüz yorum yok.
Henüz yorum yapılmamış. Yorum Yap!