Tarihten günümüze Türk Dünyası ressamları

Gapar Aytiyev (1912-1984)

Gapar Aytiev 12 Eylül 1912’de Kırgızistan’ın Tülöyken kasabasında doğdu. 1935 – 1938 yılları arasında Moskova’da ressamlık eğitimi almıştır. Kırgızistan’ın ilk profesyonel  ressamlarından birisi olup, resimlerinde çoğunlukla  epik, poetik, seyirlik ve dram temaları kullanarak ön plana çıkan bir sanatçıdır. Ayrıca, “Sovyetler Birliği Halk Ressamı’’ ve Sosyalist Emek Kahramanıdır. 16 aralık 1984’de Bişkek’de vefat etmiştir.

Savaştan mektup (1943)

Abilhan Kasteev (1904-1973)

Abilhan Kasteev 1904’de Kazakistan’ın  Jarkent vilayetinde dünyaya geldi. 1929-1931 yıllarında  Nikolai Gavrilovich Khludov sanat okulunda eğitim aldı. Daha sonra eğitimine 1934 yılından 1937’ye kadar Nadezhda Krupskaya sanat okulunda devam etti. Kasteev, binden fazla yağlı boya ve sulu boya çalışmalarına imza atmıştır. Kazakistan’ın ilk profesyonel ressamı olup Kazak Halk Ressamı seçilmiştir. Kasteev, 1973 yılında Almatı’da vefat etmiştir. Eserleri onuruna kendi adının verildiği , Kazakistan’ın en büyük sanat müzesi olan Abilhan Kasteev Sanat Müzesinde sergilenmektedir.

Türksib (1969)

Çingiz Ahmarov (1912-1995)

Çingiz Ahmarov  Tatar asıllı Özbekistanlı ressam, 18 Ağustos 1912’de Troitsk  şehrinde doğdu. 1927’de ilk okulu bitirdi. 1931 yılında ailesi Özbekistan’a taşındı , oradan da 1935’de Moskova’ya gitti ve Moskova Sanat Enstitüsinde  yüksek lisans yaparak eğitimini tamamladı. Ahmarov 1961 yılında tekrar  Taşkent’e döndü. Yağlı boya ağırlıklı olarak portre üzerine resimler yapan Ahmarov, aynı zamanda, dekorasyon üzerine çalışmalarda gerçekleştirmiştir. Örneğin, Özbekistan Uluğbek Müzesini, Ali Şir Nevai Metro İstasyonunu ve Biruni Oryantal Çalışmalar Enstitüsünü dekore etmiştir. Ahmarov 13 Mayıs 1995’te Taşkent’te vefat etmiştir.

 Settar Behlulzade (1909-1974)

Settar Behlulzade, 15 Aralık 1909’de Azerbaycan’ın Emircan köyünde doğdu. 1963 yılından Azerbaycan Halk Ressamıdır. Azerbaycan boya ressamlığı sanatında manzara türünü oluşturanlardan biridir. İlkokulu Bakü’de, üniversiteyi Moskova’da okumuştur. Settar Behlulzade’nin manzara-peyzajlarında, özel-lirik natürmortlarında, ince halı işlemelerin dizilişini yansıtan geleneksel halk sanatı motifleri duyulur.

Durdı Bayramov (1938-2014)

Durdı Bayramov, 14 Nisan 1938 yılında Türkmenistan’ın Bayramali kentinde doğdu. Ailesini küçük yaşta kaybeden Bayramov, Serdar’da bir yetimhanede büyümüştür. Resim üzerindeki yeteneği keşfedildiğinde öğretmenlerinin rehberliği ile Aşkabat Shota Rustaveli Sanat Kolejinde eğitim veren Gennadiy Brusentov ile tanıştırılmış ve ondan eğitim almaya başlamıştır. Bayramov, 1959-1965 yılları arasında eğitim gördüğü Surikov Sanat Enstitüsü’nde Dmitri Mochalski’den eğitim görmüştür. Eğitimini tamamladıktan sonra profesyonel olarak ressamlık yapmaya başlamıştır. Genellikle portre, temasal kompozisyon, manzara ve hareketsiz hayat dalında eserler vermiştir. Ancak, ağırlıklı olarak portreleri ile tanınmıştır. Hayatı boyunca 5 binden fazla eser veren Bayramov, 14 Subat 2014’te Aşkabat’da hayatını kaybetmiştir.

Gulfayrus İsmailova (1932-2013)

Gulfayrus İsmailova 1929’da Kazakistan’ın Almatı şehirinde doğdu. 1932 senesinde babası vefat edince Mansur İsmailov tarafından evlatlık alındı. 1956’da Leningrad I.E Repkin Enstitüsü’nden mezun oldu. En meşhur eseri 29 yaşında yaptığı “Kazak Valsi” tablosudur. Çoğunlukla portre özelllikle Self-Portre ile ön plana çıksa da doğa temalı resimlere hayat vermiştir. Aynı zamanda, sinema ve operaya ilgisi olan sanatçı, “Bayan Sulu”, “Chio-Chio-San”, “Bircan ve Sara” isimli opera gösterilerinde sanat direktörlüğü yapmıştır. 12 Mayıs 2013’de Almatı’da vefat eden Gulfayrus İsmailova’nın eserlerinin pek çoğu Kasteev Sanat Müzesi’nde sergilenmektedir.

Kazak Valsi

Afanasiy Osipov (1928-2017)

Afanasy Osipov Yakutistan’ın Gornay Uluuha ilçesinde  28 şubat 1928 doğdu. Ressam 1955’de Moskova Devlet Enstitüsünde boyama ve tasarım eğitimi gördü. Çizdiği resimlerde doğa teması ve portre esaslı olup yağlı boya kullanır. Osipov çizdiği resimlerde Sibirya’da yaşayan halklar ve Sovyet zamanında Yakutistan’daki hayata dair detaylı perspektif sunar. “Kostya ve Styopa” , “Kolkhoz”, “Mayıs’ta Tundura” gibi ana çalışmaları olan Osipov, 11 Eylül 2017’de hayatını kaybetmiştir.

Suymenkul Çokmorov (1939-1992)

Suimenkul Çokmorov Kırgız sinema oyuncusu ve ressam. 9 Kasım 1939’da Çon Taş kasabasında dünyaya geldi. 1964 yılında Leningrad Sanat Akademisinden mezun olmuş, daha sonra resim ve kompozisyon eğitimi almak üzere Frunze Sanat Okulunda eğitimine devam etmiştir. Chokmorov “Kızıl Elma”, “7. Kurşun”, “Jamila” ve ünlü japon film Yönetmeni Akira Kurosawa’nın “Dersu Uzala” filminde rol aldı. Her ne kadar oyunculukla ünlenmiş olsa da kendisini daha çok ressam olarak görür ve tanıtırdı. Genellikle portre resimler yapan Çokmorov’un en meşhur resmi tam 6 yılda tamamladığı Sayakbay Karalaev’in Portresidir. Çokmorov 26 Eylül 1992’de vefat etmiştir.Sayakbay Karalaev’in Portresi (1971)