Unutulmuş Bir Sürgün : Karaçay – Balkar Sürgünü

Bağımsızlıkları için savaşmış ve asırlar süren mücadelere göğüs germiş Kuzey Kafkas halklarının tarihleri acılar ve sürgünlerle doludur. Karaçay – Balkar halkı da sürgün yaşamış ve bu sürgünlerde nüfuslarının büyük bir bölümünü kaybetmiştir.

Sürgünlerden ilki İkinci Dünya savaşı devam ederken yaşanmıştır. Karaçaş-Balkarlar Kuzey Kafkasya’ya gelen Alman ordularına yardım ettikleri gerekçesi, Stalin yönetimindeki Komünist rejime düşmanlık, anavatana ihanet, ve düşmanla işbirliği suçlamaları nedeniyle atayurtlarından koparılmışlardır. 2 Kasım 1943 yılında Karaçaylar, 8 Mart 1944’te ise Balkarlar bir gece içerisinde hayvan vagonlarına zorla bindirilerek Altay-Sibirya, Kazakistan ve Kırgızistan’a topyekün sürgün edilmişlerdir. Üstelik, Sovyet yönetimi Kızıl Ordu’da savaşan Karaçay-Balkarlı askerleri hain ilan ederek ordudan attırdı. Onlar da ailelerinin sürgün edildiği yerlere gönderildi.

Gönderildikleri sürgün yerlerinde yerli halkla sürgün edilenler arasında iyi ilişkilerin gelişmemesi için Siyasi Komiserler tarafından nefret söylemleri üretilmiştir.  Sürgüne gelenlerin  halk düşmanları olduğu, yerel halkın verimli topraklarını ellerinden almaya geldikleri gibi haberler yayılmış ve yerli halkın gelenlere yardım etmemeleri yönünde uyarılar yapılmıştır. Ancak, tüm bu Sovyet propogandasına rağmen, hem Sibirya’da, hem de Türkistan’da yerel halk Karaçay – Balkarlara misafir gibi bakmış ve onlara çok büyük yardımda bulunmuşlardır.

14 yıl sürgünde kalan Karaçay-Balkarlar Stalin’in ölümünün ardından haksız yere sürgün edildikleri ispatlanarak 1957’de Krusçev tarafından itibarları iade edildi. Daha sonra Ata yurtları Kafkasya’ya dönme izni verilmiştir. 1959 nüfus sayımına göre, 21 bin 882 Karaçay-Balkarlı sürgün yerleri olan Kazakistan, Kırgızistan ve Sibirya’da kalmıştır. 101 bin 918 Karaçay-Balkarlı ise atayurtları Kafkasya’ya dönmüştür.