10. Yıl Dönümünde Türk Keneşine Bir Armağan; Özbekistan

Türk Keneşi ya da diğer adıyla Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi 3 Ekim 2009’da Nahçıvan’da imzalanan Nahçıvan Anlaşması ile kurulmuş olan ve ülkeler arası dayanışma ve işbirliği amacı güden siyasi bir oluşumdur. Kurucu üyeleri Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye’dir.

12 Eylül 2019 tarihinde Ankara’da düzenlenen ‘‘105. Dönem Kaymakamlık Kursu’’ programında konuşan Türkiye Dış İşleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu; Özbekistan Cumhuriyeti’nin Türk Keneşine katılma kararı aldığını, vakit kaybetmeden Özbekistan’a katılım belgelerinin gönderildiğini açıkladı. Özbekistan Senatosunun 14 Eylül 2019 tarihinde karara onay vermesinin ardından süreç başlamış olup, 15 Ekim’de Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de düzenlenecek olan Türk Keneşi 7. Zirve Toplantısı ile Özbekistan’ın üyeliğinin resmen başlatılacağı öngörülmektedir.

Özbekistan; Semerkant, Buhara, Hive gibi kentleriyle her zaman Türk tarihinin ekonomik ve kültürel beşiği olmuştur. Jeopolitik konumunun yanında Türkistan coğrafyasının en kalabalık ülkesi olması da Özbekistan’ın önemini artırmaktadır. Türk Keneşine katılma kararı ile Özbekistan, Türk Devletleri arasındaki işbirliğinin artmasına katkı sağlayacaktır. Türk Keneşi güçlendikçe dünyaya açılacak, çeşitli Türk boylarının yaşadığı ülkelerde (Afganistan, Kırım, Çin, Almanya) diaspora kurulması olanağı doğacak ve Türkler bu bölgelerde söz sahibi olmaya başlayacaktır.

Çavuşoğlu Türkmenistan’ın da gözlemci üye olarak Türk Keneşine katılmak istediğini, Macaristan’da ise Türk Keneşi Ofisi’nin açılmasının kararlaştırıldığını belirtmiştir. 19 Eylül’de Macaristan’da Türk Keneşi Dışişleri Bakanları Toplantısı düzenlenecek ve Türk Keneşinin Avrupa’daki etkinlikleri konuşulacaktır. Bu yeni gelişmeler tüm üye ülkelerin uzun yıllardır görmek istediği adımlardır. BM ile imzalamış olduğu Tarafsızlık Anlaşması nedeniyle bu tarz oluşumlardan yıllardır uzak duran Türkmenistan’ın attığı bu adım ise son derece önemlidir.

Kurucu Üyelerden Özbekistan’a Kutlama

Azerbaycan: Özbekistan’ın Türk Keneşine katılma kararının Nahçıvan Anlaşmasına denk gelmesi Azerbaycan için ayrıca bir önem arz etmektedir. Türk Keneşinin 7. Zirve Toplantısında Başbakan Şevket Mirziyoyev ve kardeş Özbekistan’ın konsey heyetini selamlamak bize şeref verecektir.

Kazakistan: 14 Eylül 2019’da Özbekistan Başbakanı Şevket Mirziyoyev Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyine katılma kararı almıştır. Türk Dünyası için bu anlamlı karar Nahçıvan Anlaşmasının 10. yıl dönümüne denk gelmektedir. Özbekistan’ın da Türk Keneşine üye olmasıyla birlikte Türk devletleri arasında uyum artacak ve ekonomik işbirliğinin güçlenmesi sağlanacaktır.
Kırgızistan: Özbekistan, 3 Eylül 2018’de Kırgızistan Çolpon-Ata’daki Türk Keneşi 6. Zirvesinde Türk Keneşine katılma isteğini dile getirmiştir. Bu önemli kararın Kırgızistan başkanlık döneminde alınmasını memnuniyetle karşılıyoruz. Kırgızistan Cumhuriyeti olarak Türk Keneşine katılma kararından dolayı Özbekistan Cumhuriyetini tebrik ediyoruz.
Türkiye: Dost ve kardeş Özbekistan’ın Türk Konseyi’ne tam üye olarak katılmasıyla, Türk dünyasında dayanışma daha da artacak, halklarımızın ortak iyiliği ve refahı için yürütülen işbirliğimiz ve koordinasyonumuz daha da güçlenecektir. Özbekistan’ın Türk Keneşine tam üye olarak katılması konusundaki memnuniyetimizi bir kez daha belirtmek isteriz.

Özbekistan Cumhuriyeti’nin bu tarihi kararı Türk Keneşinin faaliyetlerine yeni bir soluk getirecek ve devletlerarası işbirliğinin güçlendirilmesi ve genişletilmesine yardımcı olacaktır. Türkmenistan gözlemci üyelikten daimi üyeliğe geçerse, 1999 yılından sonra ilk kez Türk Cumhuriyetlerinin tamamı (KKTC dışında) bir çatı altında, üstelik Türk’e özgü bir çatı altında birleşmiş olacaklardır. Bu durum işgal altındaki Türk yurtlarının kurtuluşu için önemli bir sıçrama olacaktır. Türk Dünyası üzerindeki oyunlara ve tehditlere karşı Türk Keneşi bir kalkan görevi görecektir.